Saturday, December 28, 2013

"အရွင္ စူဠပန္မေထရ္အေၾက ာင္း"

"အရွင္ စူဠပန္မေထရ္အေၾက ာင္း"

မဟာပန္သည္ ညီ စူဠပန္အား ရွင္ျပဳေပး၏။ ထို ့ေနာက္ ညီ စူဠပန္အား ျမတ္စြာဘုရား၌ နက္နက္ရိႈင္းရႈိင္း ၾကည္ညိဳလာတတ္ေစရန္ ျမတ္စြာဘုရား၏ က်က္သေရ ေတာ္ဘြဲ ့ ဂါထာတစ္ပုဒ္ကို သင္ေပး၏။ ထို က်က္သေရေတာ္ဘြဲ ့မွာ ဤသို ျဖစ္၏။

"အနံ ့မျပယ္ဘဲ အစဥ္အျမဲ ေမႊးၾကိဳင္လွေသာ ပဒုမၼာၾကာသည္ နံနက္အခါ၌ ပြင့္သကဲ့သို ့၊ အာကာသျပင္၌ တင့္တယ္ေတာက္ပေနေသာ ေနမင္းကဲ့သို ့ ေရာင္ျခည္ေတာ္ ေျခာက္သြယ္တို ျဖင့္ တင့္တယ္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို ဖူးေျမာ္ေတာ္မူပ ါေလာ့"

စူဠပန္သည္ အစ္ကို မဟာပန္ သင္ေပးသည့္အတိုင္း ထိုဂါထာကို သင္ယူေလရာ ေရွ ့ေရာက္ ေနာက္ေမ့သေဘာျဖင့္ ေလးလတိုင္းတိုင္ သင္ယူပါေသာ္လည္း မတတ္ေျမာက္ဘဲ ရွိေလ၏။ ထိုအခါ မဟာပန္သည္ ညီ၏ အရည္အခ်င္းကို အကဲခတ္၏။ ပရိယတၱ္အေနျဖင့္ တစ္ဂါထာကို ေလးလတိုင္တိုင္ သင္ယူပါလ်က္ တတ္ေျမာက္ႏိုင္ေသာ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြး မရွိပါက ပဋိပတၱိအေနျဖင့္ ရဟႏၱာျဖစ္ႏိုင္ရ န္ မည္သို ့မွ် မျဖစ္ႏိုင္ေခ်။ အခ်ိန္ကုန္ျပီး စည္းစိမ္ႏွစ္မ်ိ ဳးမွ ဆံုးရံႈးရုံသာရွ ိမည္။ ရဟႏၱာလည္း မျဖစ္၊ သူေဌးလည္း မျဖစ္ဆိုလွ်င္ စူဠပန္အတြက္ မ်ားစြာ နစ္နာဖြယ္ ရွိ၏။ ထို ေၾကာင့္ စူဠပန္ကို လူထြက္ခိုင္းျပီး အဘိုးအဘြားတို ့၏ စည္းစိမ္ ဥစၥာကို ခံယူေစျခင္းအားျ ဖင့္ လူ ့ဘ၀တြင္ ေကာင္းမႈ ကုသိုလ္မ်ားကို ျပဳလုပ္ကာ နတ္ရြာသုဂတိသို ေရာက္ႏိုင္၏။ သို ့ဆိုလွ်င္ ေလာကုတၱရာစည္းစိမ္မွ ဆံုးရႈံးေသာ္လည္း ေလာကီစည္းစိမ္မွ မဆံုးရႈံးသျဖင့္ ေတာ္ေသး၏။ မဟာပန္သည္ ဤသို ့စဥ္းစားျပီး ညီစူဠပန္အား လူထြက္ခိုင္း၏။ ျမန္ျမန္ လူထြက္ျဖစ္ေအာင္ ေက်ာင္းမွ ႏွင္ထုတ္၏။

ညီ စူဠပန္ကား သာသနာေတာ္၌ ေပ်ာ္ေမြ ့၏။ လူမထြက္ခ်င္။ သို ့ရာတြင္ အစ္ကို မဟာပန္ကို မလြန္ဆန္ႏိုင္သျဖင့္ အခက္မ်ားစြာ ၾကံဳရ၏။ ထိုစဥ္က ျမတ္စြာဘုရားသည္ ရာဇျဂိဳလ္ျပည္ ဇီ၀က၏ သရက္ဥယ်ာဥ္ေက်ာင ္း၌ သီတင္းသံုးခိုက္ ျဖစ္၏။ သရက္ဥယ်ာဥ္ေက်ာင ္းေတာ္၌ သရက္ဥယ်ာဥ္ ေက်ာင္းေတာ္၌ မဟာပန္က ဆြမ္းစားေက်ာင္း ဘုန္းၾကီးျဖစ္၏။ ထိုေန ့တြင္ပင္ ဆရာဇီ၀က က ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ တကြ ရဟန္းသံဃာအားလံုးအား ဆြမ္းစားပင့္၏။ မဟာပန္ကလည္း စူဠပန္အား ခ်န္ထားျပီး ျမတ္စြာဘုရားႏွင ့္တကြ သံဃာေတာ္ေပါင္း ၄၉၉ပါး ရွိ၏ဟု သတင္းျပန္ၾကား၏။ စူဠပန္ကား မိမိကို သံဃာ စာရင္းမသြင္းေတာ့ဘဲ အစ္ကိုမဟာပန္၏ ျပန္ၾကားခ်က္ကို ၾကားရေသာအခါ မ်ားစြာေၾကကြဲ၏။ ထိုေန မိုးေသာက္ပါက လူထြက္ေတာ့မည္ဟုဆံုးျဖတ္လိုက္၏။

ျမတ္စြာဘုရားသည္ ကြ်တ္ထိုက္ေသာ ေ၀ေနယ်မ်ားကို ၾကည့္ေတာ္မူရာ စူဠပန္ကို ျမင္ေတာ္မူ၏။ ထို ေၾကာင့္ နံနက္ေစာေစာ၌ ျမတ္စြာဘုရားသည္ စူဠပန္ထြက္မည့္ မုခ္ဦး၌ စၾကၤ ံၾကြေတာ္မူ၏။ စူဠပန္လည္း လူထြက္ရန္ နံနက္ေစာေစာ ထြက္လာရာ တံခါးမုခ္ဦး၌ စၾကၤ ံၾကြေတာ္မူေနေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို ျမင္သျဖင့္ သြားေရာက္ ဦးခ်၏။ ျမတ္စြာဘုရားက "ခ်စ္သား စူဠပန္ နံနက္အေစာၾကီး ဘယ္ကိုသြားမလို ့လဲ" ဟု ေမးေတာ္ မူ၏။ ထိုအခါ စူဠပန္က" ျမတ္စြာဘုရား တပည့္ေတာ္၏ အစ္ကို မဟာပန္က တပည့္ေတာ္ကို သာသနာေတာ္ႏွင့္ မတန္ဟု ဆိုကာ ေက်ာင္းမွ ႏွင္ထုတ္သျဖင့္ တပည့္ေတာ္ လူထြက္ရန္ သြားျခင္း ျဖစ္ပါသည္ဘုရား" ဟု ျပန္လည္ ေလွ်ာက္ထား၏။

ျမတ္စြာဘုရားက "စူဠပန္ ၊ သာသနာေတာ္ တြင္းသို ့ ၀င္ေရာက္လာသူမွန္သမွ် ငါႏွင့္ပက္သက္၏။ မဟာပန္က ႏွင္ထုတ္လွ်င္ ငါက ေနရာေပးမည္၊ ငါ့ေနာက္လိုက္ခဲ့" ဟုဆိုကာ ျမတ္စြာဘုရားသည္ စူဠပန္ကို ဂႏၶကုဋီေက်ာင္းေ တာ္သို ့ေခၚသြား၏။ ဂႏၶကုဋီေက်ာင္းေ တာ္သို ့ေရာက္ေသာအခါ ဂႏၶကုဋီ မုခ္ဦး၌ အေရွ ့ဘက္သို ့လွည့္၍ ႏႈတ္ျဖင့္ ရေဇာဟရဏံ၊ ရေဇာဟရဏံ(ျမဴကပ္ျငိျခင္း) ဟု ရြတ္ဆိုျပီး ၀ိပႆနာရႈရန္ ပိတ္ျဖဴစ တစ္စကို စူဠပန္အား ေပးလိုက္၏။ ထို ့ေနာက္ ဆြမ္းခ်ိန္ကို င့ံလင့္လ်က္ေနေတာ္မူ၏။

စူဠပန္လည္း ျမတ္စြာဘုရား ေပးေတာ္မူေသာ ပိတ္ျဖဴစကို ဆုပ္နယ္လ်က္ရွိ၏။ စူဠပန္သည္ ဆြတ္ဆြတ္ျဖဴေစ ပိတ္ျဖဴစကို ဆုပ္နယ္ေနရာ ပိတ္ျဖဴစသည္ တျဖည္းျဖည္း ညစ္ႏြမ္းလာသည္ကို ေတြ ့ရ၏။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဆြမ္းစားခ်ိန္သို ေရာက္ ေသာအခါ သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ အတူ ဇီ၀က၏ အိမ္သို ့ ၾကြေတာ္မူ၏။ စူဠပန္လည္း အ၀တ္ျဖဴစကို ဆုပ္နယ္ေနရာမွ သခၤါရတရားတို ့၏ မျမဲေသာ အနိစၥသေဘာကို ျမင္လာ၏။ ျမတ္စြာဘုရားကလည္း ေရာင္ျခည္ေတာ္လႊ တ္၍ ဗဟိဒၶသခၤါရမွ အဇၥ်တၱသခၤါရသို ့ ကူးေျပာင္း၍ ရႈရန္ တိုက္တြန္း၏။ ထိုအခါ စူဠပန္သည္ သခၤါရတရားမ်ား အားလံုး၏ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱသေဘာကို ျပက္ျပက္ထင္ထင္ ျမင္ျပီးေနာက္ ပဋိသမၻိဒါေလးပါး ႏွင့္တကြ ရဟႏၱာအျဖစ္သို ့ ေရာက္ေတာ္မူ၏။ မဂၢသိဒၶ(မဂ္ေၾကာင့္ ျပီးျပည့္စံုျခင ္း) အေနျဖင့္ ပိဋကတ္သံုးပံုကိုလည္း တတ္၏။ စ်ာန္သမာပတ္မ်ားကိုလည္း ရ၏။ အဘိဥာဥ္ကိုလည္း ရ၏။ ျမတ္စြာဘုရား သာသနာေတာ္၌ စူဠပန္သည္ "နိမၼိတရုပ္ ဖန္ဆင္းရာ၌ လည္းေကာင္း၊ ရူပါ၀စရ စ်ာန္အရာ၌ လည္းေကာင္း" ဧတဒဂ္ႏွစ္မ်ိဳးရ ေသာ ပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္၏။

ဇီ၀ကသည္ ျမတ္စြာဘုရားအား ဆြမ္းဆက္ကပ္ေသာအခါ ျမတ္စြာဘုရားက ေက်ာင္း၌ ရဟန္းမ်ား ရွိေသးသည္ဟု မိန္ ့ေတာ္မူကာ သပိတ္ကို မဖြင့္ဘဲထား၏။ ဇီ၀က က ေက်ာင္းသို ့သြားေရာက္၍ က်န္ေနေသာ ရဟန္းကို ပင့္လာရန္ ေယာက္်ားတစ္ေယာက္ကို ေစလႊတ္လိုက္၏။ ေယာက္်ားလည္း အလ်င္အျမန္ ေက်ာင္းေတာ္သို ့သြား၏။

ထုိအခါ စူဠပန္သည္ ေနာင္ေတာ္မဟာပန္ အား မိမိ၏ စြမ္းအားကုိ ျပသသည့္အေနျဖင့္ ရဟန္းေတာ္ တစ္ေထာင္ကို ဖန္ဆင္းထား၏။ အခ်ိဳ ့က သကၤန္းဆိုးေန၏။ အခ်ိဳ ့က သကၤန္းခ်ဳပ္ေန၏။ အခ်ိဳ ့က စာေပကို သရဇၥ်ာယ္ေန၏။ ဤနည္းအားျဖင့္ ရဟန္းေတာ္တစ္ေထာင္ သည္ သူ ့အလုပ္ႏွင့္သူခ်ည္း ျဖစ္ၾက၏။ ေယာက္်ားသည္ ေက်ာင္းသို ့ေရာက္ေသာအခါ ရဟန္းေပါင္းမ်ား စြာကို ေတြ ့၏.။ ထိုအခါ မည္သည့္ရဟန္းကို ပင့္ရမွန္းမသိသျ ဖင့္ ဇီ၀ကထံသို ့ျပန္၍ ေက်ာင္းေတာ္၌ ရဟန္းေပါင္းမ်ား စြာ က်န္ရွိေနေသးပါေ ၾကာင္း ျပန္ၾကားေျပာဆို ၏။ ထိုအခါ ဇီ၀ကကလည္း မိမိကိုယ္တိုင္ အရိယာျဖစ္သျဖင့္ ေက်ာင္း၌ တန္ခိုးၾကီးေသာ ရဟန္းတစ္ပါး ရွိေသးေၾကာင္း သိသျဖင့္ စူဠပန္ မည္ေသာ ရဟန္းကို ပင့္ခဲ့ေလာ့ ဟု မွာၾကား၍ ေယာက္်ားကို ျပန္လႊတ္ျပန္၏။

ေယာက္်ားလည္း ဇီ၀က မွာသည့္အတိုင္း စူဠပန္ကို ပင့္ရန္ ေက်ာင္းသို ့သြားျပန္၏။ ေက်ာင္းသို ေရာက္ေသာအခါ မည္သူသည္ စူဠပန္အရွင္ျမတ္ ျဖစ္ပါသနည္း"ဟု ေမးျမန္းလိုက္သည္ႏွင့္ တျပိဳင္နက္ ရဟန္းေတာ္ေပါင္း တစ္ေထာင္တို ့က "ငါ စူဠပန္၊ ငါ စူဠပန္"ဟု မိန္ ၾကားၾကေလရာ မည္သည္ ့ရဟန္းကို ပင့္ရမွန္းမသိသျဖင့္ ဆရာဇီ၀က ထံသို ့ ျပန္လာျပန္၏။ ထိုအခါ ျမတ္စြာဘုရားက "ပထမဦးစြာ ငါ စူဠပန္"ဟု ေျပာေသာ ရဟန္းကို လက္၌ကိုင္၍ "အရွင္ စူဠပန္ကို ျမတ္စြာဘုရား ေခၚေတာ္မူ၏" ဟုဆိုကာ ပင့္ေခ်ဟု မိန္ ့ေတာ္မူ၏။ ေယာက္်ားလည္း ျမတ္စြာဘုရား မိန္ ့ေတာ္မူတိုင္း သြားေရာက္ပင့္ကာမွ စူဠပန္မေထရ္သည္ လာေရာက္ပင့္ေသာ ဒါယကာႏွင့္အတူ ဆရာဇီ၀က၏ အိမ္သို ့ လိုက္ပါလာ၏။ က်န္ေသာ ရဟန္းမ်ားအားလံုး ကြယ္ေပ်ာက္ ၾကကုန္၏။ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးျခင္းကိစၥ ျပီးေသာအခါ စူဠပန္အား ဆြမ္းအႏုေမာဒနာတရားကို ေဟာၾကားရန္ ျမတ္စြာဘုရားက မိန္ ့ၾကားေတာ္မူရာ စူဠပန္မေထရ္သည္ ပိဋကတ္သံုးပံုကို ေခ်ာက္ခ်ား၍ ေဟာေတာ္မူ၏။ အံ့ဖြယ္ေကာင္းေသာ ျဖစ္ရပ္ေပတည္း။

စူဠပန္သည္ ကမၻာတစ္သိန္းတိုင္တိုင္ ပါရမီမ်ားကို ျဖည့္ထားသူ ျဖစ္၏။ ပဋိသေႏၶဥာဏ္ ၾကီးမားသူ ျဖစ္၏။ သို ပါလ်က္ ေနာင္ေတာ္ မဟာပန္ သင္ၾကားေပးေသာ ဂါထာတစ္ပုဒ္ကို ေလးလတိုင္တိုင္ သင္ယူပါေသာ္လည္း မတတ္ေျမာက္ဘဲ ရွိ၏။ တတ္မည့္တတ္ေတာ့လည္း ပိဠကတ္သံုးပံုကို နာရီပိုင္း အတြင္း၌ပင္ တတ္ေျမာက္၏။ ဂါထာတစ္ပုဒ္သင္ေပးသူက မဟာပန္၊ ပိဋကတ္သံုးပံုကို သင္ေပးသူက သဗၺညဳတ ဥာဏ္ေတာ္ရွင္ ဘုရားသခင္၊ ဆရာခ်င္း မည္မွ် ကြာျခားပါေလသနည္း။

စူဠပန္သည္ ကႆပျမတ္စြာဘုရား လက္ထက္ေတာ္၌ ပညာရွိ ရဟန္း ျဖစ္ခဲ့၏။ ဥာဏ္အလြန္ထက္၏။ စာေပသင္ယူရာ၌ ဥာဏ္အလြန္ ႏံု ့ေသာ ရဟန္းေတာ္ တစ္ပါးကို စာေပမသင္ၾကားရဲေ လာက္ေအာင္ ျပက္ရယ္ျပဳခဲ့၏။ ဤအကုသိုလ္သည္ စူဠပန္အား ေနာက္ဆံုးဘ၀တိုင္ေအာင္ လိုက္ခဲ့၏။ သို ့ျဖစ္၍ ေနာက္ဆံုးဘ၀၌ ဂါထာတစ္ပုဒ္ကို ေလးလတိုင္တိုင္ သင္ယူပါေသာ္လည္း စူဠပန္ မတတ္ေျမာက္ ႏိုင္ျခင္း ျဖစ္၏။ ဤသည္ကား အကုသိုလ္၏ စြမ္းအား ျဖစ္၏။ ကုသိုလ္စြမ္းအား အေနျဖင့္မူ စူဠပန္သည္ တစ္ခ်ိန္က "မင္း"ျဖစ္ခဲ့၏။ ျမိဳ ့ကို လွည့္လည္စဥ္ နဖူးမွထြက္ေသာ ေခြ်းကို ျဖဴစင္ေသာ အ၀တ္စျဖင့္ သုတ္ေလရာ ျဖဴစင္ေသာ အ၀တ္စသည္ ညစ္ႏြမ္းသြား၏။ ျဖဴစင္ေသာ အ၀တ္စသည္ ခႏၶာကုိယ္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ညစ္ႏြမ္းသြားျခင္း ျဖစ္သျဖင့္ သခၤါရတရားတို ့၏ မျမဲေသာသေဘာ "အနိစၥသညာ"ကို ရဖူး၏။ ဤကုသိုလ္သည္လည္း စူဠပန္အား ေနာက္ဆံုးဘ၀တိုင္ေအာင္ လိုက္ခဲ့၏။

ရုပ္၀တၳဳမ်ားအေန ျဖင့္ ႏွမ္းတစ္လံုးနဲ ့ဆီမျဖစ္ ဟုဆိုၾက၏။ ႏွမ္းတစ္လံုးႏွင့္ ဆီမျဖစ္ေသာ္လည္း အိုင္းစတိုင္း၏ E =mc2 ဟူေသာ ညီမွ်ျခင္းအရ အလြန္ၾကီးမားေသာ စြမ္းအင္ကို ရ၏။ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ စြမ္းအင္မ်ားအေန ျဖင့္ မူလရုပ္စြမ္းအင္ထက္ အတိုင္းအဆပို၍ ၾကီးမားေသာ စိတ္စြမ္းအင္ကို ရ၏။ ထို ့ေၾကာင့္ စူဠပန္၏ ဘ၀အတြက္ အကုသိုလ္ကလည္း အကုသိုလ္အေလ်ာက္၊ ကုသိုလ္ကလည္း ကုသိုလ္အေလ်ာက္ အက်ိဳးကို ေပးၾက၏။ ကာလျခားျခင္းသည္ လည္း ပဓာနမဟုတ္၊ ေဒသျခားျခင္းသည္လည္း ပဓာနမဟုတ္၊ ၃၁ ဘံုအတြင္း၌ အခ်ိန္မေရြးလိုက္ႏိုင္၏။ ထို ့ေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရားက သစၥာရႈေထာင့္မွ ၾကည့္၍ "အဏုျမဴမွ်ေလာက္ ေသးငယ္ေသာ အျပစ္တို ့၌ပင္ ေဘးဟု ရႈျမင္ရမည္" ဟုေဟာေတာ္မူျခင္း ျဖစ္၏။

အမွန္အားျဖင့္ ဂရုကံမဟုတ္ပါက အျပစ္ဟူသမွ်သည္ ၾကီးသည္ျဖစ္ေစ၊ ငယ္သည္ျဖစ္ေစ လူ ့ခ်မ္းသာ နတ္ခ်မ္းသာ တို ့၌ မတားျမစ္ႏိုင္ေသာ္လည္း နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကိုမူ တတ္ျမတ္တတ္၏။ အျပစ္အားလံုးကို ပယ္သတ္ႏိုင္မွ ရဟႏၱာျဖစ္ႏိုင္၏။ ထို ့ေၾကာင့္ အကုသိုလ္ဟူသမွ်ကို အၾကြင္းမရွိ ပယ္သတ္ ႏိုင္ေသာ အရဟတၱမဂ္ကို ရည္စူးပါက မည္သည့္အျပစ္ကိုမဆို ပယ္သတ္ႏိုင္ရန္ သမၼပၸဓာန္ကို အေလးထား၍ အားထုတ္အပ္ပါ၏။

မဟာပန္သည္ ညီ စူဠပန္၏ အလိုအဇၥ်ာသယကို မသိသျဖင့္ ဂါထာတစ္ပုဒ္ကို ေလးလတိုင္တိုင္ သင္ေပးပါေသ္လည္း မတတ္ေျမာက္သျဖင့္ ညီ စူဠပန္အား ေက်ာင္းမွ ႏွင္ထုတ္ခဲ့၏။ ျမတ္စြာဘုရားကား စူဠပန္၏ အလိုအဇၥ်ာသယကိုေရာ၊ ပဋိသမၻိဒါေလးပါး ကိုေရာ၊ အဘိဥာဥ္ေျခာက္ပါ းကိုေရာ ၊ အရဟတၱမဂ္ အရဟတၱဖိုလ္ကိုေရာ တတ္ေျမာက္ေအာင္ သင္ေပးႏိုင္၏ဟု ျမတ္စြာဘုရား၏ အတုမဲ့ ဂုဏ္ေက်းဇူးေတာ္ မ်ားကို ရဟန္းေတာ္မ်ားက ခ်ီးမြမ္းေျပာဆိ ၾကရာ ျမတ္စြာဘုရားက "ခ်စ္သား ရဟန္းတို ့၊ ငါဘုရား၏ သာသနာ ေတာ္အတြင္း၌ အားထုတ္အပ္ေသာ လံု လရွိသူသည္ ေလာကုတၱရာတရား၏ ပုိင္ရွင္ျဖစ္သည္ သာတည္း"ဟု ျမြက္ၾကားေတာ္မူကာ ဤသို ေဟာၾကားေတာ္မူေလ၏။

-ထၾကြလံု ့လျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ မေမ့မေလ်ာ့ျခင္း ျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ သီလကို ေစာင့္ထိန္းျခင္းျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ဣေျႏၵကို ထိန္းသိမ္းျခင္းအားျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ -ပညာရွိသည္ ကိေလသာေရအလ်ဥ္ မလႊမ္းမိုးႏိုင္ေသာ အရဟတၱမဂ္ အရဟတၱဖိုလ္တည္းဟူေသာ ကြ်န္း ကို ျပဳရာ၏။

ေထရ၀ါဒ သာသနာေတာ္၌ စိတ္သည္ ေရွ သြားျဖစ္၏။ ထို ့ေၾကာင့္ စိတ္သည္ အလြန္အေရးၾကီး၏။ စိတ္ကို မထိန္းမေက်ာင္းဘဲသူ ့ခ်ည္း လႊတ္ေပးလိုက္လွ်င္လည္း ကာမသုခလႅိက လမ္းစဥ္အရ ယုတ္ညံ့၏။ အက်ိဳးမဲ့ကို ျဖစ္ေစ၏။ စိတ္ကို အတင္းအဓမၼ ခ်ဳပ္ထိန္း ထားျပန္လွ်င္လည္း အတၱကိလမထ လမ္းစဥ္အရ ဆင္းရဲ ပင္ပန္း၏။ အက်ိဳးမဲ့ကိုပင္ ျဖစ္ေစ၏။ ထို ေၾကာင့္ စိတ္ကို မဇၥ်ိမပဋိပဒါ လမ္းစဥ္အရ သူၾကိဳက္သလိုလည္း ေဆာင္ရြက္ရန္ ခြင့္မျပဳ။ အတင့္အဓမၼလည္း မခ်ဳပ္ထိန္း။ သို ့ရာတြင္ ယဥ္ေက်းလာေအာင္ေတာ့ ထိန္းရ၏။ စိတၱံ ဒႏၱံ သုခါ၀ဟံဟူသည္ႏွင့္အညီ ယဥ္ေက်းေသာ စိတ္သည္သာ ခ်မ္းသာကို ေဆာင္ႏို္င္၏။ စိတ္ကို ယဥ္ေက်းေအာင္ ဆံုးမရာတြင္ ထမင္းခ်က္သလိုပင္ လုပ္ရ၏။

စိတ္က ဆန္၊ သဒၶါက အိုး၊ သမာဓိက ေရ၊ ၀ီရိယက မီး၊ သတိက ေယာက္မ၊ ပညာက ထမင္းခ်က္သူ၊ ဒါန-သီလ-ဘာ၀နာက ဖိုခံုေလာက္ သံုးလံုး။ ဤသို ့ႏိႈင္းယွဥ္၍ မွတ္သားလွ်င္ မွတ္သားရလြယ္၏။ ထမင္းနပ္မွ အာဟာရျဖစ္သလို စိတ္ယဥ္ေက်းမွ ခ်မ္းသာ၏။ ထို ့ေၾကာင့္ ဆန္ႏွင့္တူေသာ စိတ္ကို အိုးႏွင့္တူေသာ သဒၶါ၌ထည့္ရ၏။ ထို ့ေနာက္ ေရႏွင့္တူေသာ သမာဓိကို အေလာေတာ္ထည့္ရ၏။ ဒါန သီလ ဘာ၀နာတည္းဟူေသာ ဖိုခံုေလာက္ သံုးလံုးေပၚ၌တင္ရ၏။ မီးႏွင့္တူေသာ ၀ီရိယကို ေရႏွင့္လိုက္ေအာင္ ထိုးရ၏။ ေယာက္မႏွင့္ တူေသာ သတိျဖင့္ အျမဲမျပတ္ေမႊရ၏။ ခ်က္သူႏွင့္ တူေသာ ပညာက နပ္သည္၊ မနပ္သည္ကို ၾကည့္ရ၏။ နပ္ေသာထမင္းသည္သာ အာဟာရကို ျဖစ္ေစႏိုင္သလို ယဥ္ေက်းေသာ စိတ္သည္သာ ခ်မ္းသာကို ျဖစ္ေစႏိုင္၏။

စိတ္ကို ယဥ္ေက်းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ဣေျႏၵငါးပါးကို ညီညြတ္ေအာင္ ထားရ၏။ သဒၶါႏွင့္ပညာက တစ္တြဲ၊ ၀ီရိယႏွင့္သမာဓိကတစ္တြဲ၊ သတိကမူ အားလံုး အေပၚ၌ ရွိရ၏။ သတိဟူသည္ ပိုသည္မရွိ။ လိုသည္သာ ရွိ၏။ သဒၶါႏွင့္ ပညာ၊ ၀ီရိယႏွင့္ သမာဓိတို ့ကား အပိုအလို ရွိတတ္၏။ ထို ့ေၾကာင့္ အပိုအလိုမရွိ မွ်ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရ၏။ ထိုသို ့ေဆာင္ရြက္မွသာ စိတ္သည္ ယဥ္ေက်းမည္ျဖစ္၏။

(ဆရာၾကီး ဦးေရႊေအာင္ ေရးသားေသာ ဓမၼပဒ-စူဠပန္ မေထရ္၀တၳဳ မွ) photo -creditto Aung Pyae Soe ေမတၱာျဖင့္ စီကံုးပူေဇာ္သူ အႏိႈင္းမဲ့စာတိုေပစမ်ား (www.infinitydhamma.com)

Friday, December 27, 2013

ဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္း သိထားသင့္သည့္ နိဗၺာန္၏ ဂုဏ္ေတာ္မ်ား

ဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္း သိထားသင့္သည့္ နိဗၺာန္၏ ဂုဏ္ေတာ္မ်ား။

ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔၏ ေနာက္ဆံုးရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္သည္ျမတ္နိဗၺာန္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ နိဗၺာန္တြင္
=======

၁။ “ ခယဂုဏ္ေတာ္ ” ============ ထိုနိဗၺာနဓာတ္တရားျမတ္ကို ေသာတာပတၱိမဂ္ျဖင့္ ျမင္လိုက္ သည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္ ရာဂစေသာ ကိေလသာအခ်ိဳ႕သည္ လည္းေကာင္း၊ ထိုကိေလသာ ရွိသူတိုင္း (ခုႏွစ္ ဘ၀ ေနာက္ ရရွိမည့္) ရုပ္နာမ္တို႔သည္ လည္းေကာင္း ကုန္ခမ္းၾကရေတာ့၏။ အထက္မဂ္မ်ားကို ရေသာအခါလည္း ဤနည္းအတိုင္း ကိေလသာအပူေတြ ကုန္ရေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သႏၱိျဖစ္ ေသာ ထိုနိဗၺာန္သည္ ကိေလသာကို႔၏ လည္းေကာင္း၊ ရုပ္နာမ္တို႔၏ လည္းေကာင္း ကုန္ခန္း ေၾကာင္း “ခယဂုဏ္ေတာ္ ”ႏွင့္ ျပည့္စံုပါသည္။ ၂။ “ ၀ိရာဂဂုဏ္ေတာ္ ” ============ တတ္မက္ျခင္းသေဘာကို ပါဠိလို “ရာဂ ”ဟုေခၚ၏။ ထိုရာဂသည္ ရုပ္ နာမ္ ခႏၶာအေပၚ၌ လည္းေကာင္း၊ ခႏၶာႏွင့္စပ္ေသာ ပညတ္အေပၚ၌ လည္းေကာင္း ျဖစ္ရေသာ တရားတည္း။ ရုပ္နာမ္တို႔၏ ကုန္ေၾကာင္းျဖစ္ ေသာ နိဗၺာန္သည္ ထိုရာဂႏွင့္ လံုးလံုး မစပ္ေတာ့ရ ကား “၀ိရာဂ- ရာဂမရွိ ”ဟူေသာ ဂုဏ္ႏွင့္လည္း ျပည့္စံုပါသည္။ ၃။ “ အမတဂုဏ္ေတာ္ ” ============“ေသျခင္း ”ဆိုသည္မွာ တစ္ဘ၀အတြက္ ေနာက္ဆံုး ပ်က္ျခင္းတည္း။ ထို အပ်က္ဟူသည္လည္း အျဖစ္ရွိၿပီးမွ ေပၚလာ၏။ ပ်က္ဖို႔ေရွ႕ရွဳေနေသာ (ပ်က္ဖို႔ျပင္ေနေသာ) သ ေဘာကို “ အိုျခင္း၊ ေဆြးေျမ႕ျခင္း ” ဟု ေခၚ၏။ ပါဠိလို ဇာတိ၊ ဇရာ၊ မရဏ။ ျမန္မာလို ျဖစ္ျခင္း၊ (ရင့္ေရာ္ျခင္း)အိုျခင္း၊ ေသျခင္း(ပ်က္ျခင္း)၊ ဟူေသာ သေဘာသည္ ရုပ္တရား၊ နာမ္တရားတို႔၏ သေဘာျဖစ္၏။ ရုပ္နာမ္အားလံုး ကုန္ဆံုးၿပီးေသာ ထို နိဗၺာန္သည္ ေသျခင္း “ မတ ”မရွိရကား “အမတဂုဏ္ေတာ္ ” ႏွင့္လည္း ျပည့္စံုပါသည္။ ၄။ “ ပဏီတဂုဏ္ေတာ္ ” ============နိဗၺာနဓာတ္ တရားျမတ္သည္ ရဟႏၱာပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္ ( စား၍ မ၀ႏိုင္ ေအာင္ အရသာရွိေသာ အစာကဲ့သို႔) မၾကာမၾကာ အာရံုျပဳ၍ ေနခ်င္စရာေကာင္း ေလာက္ေအာင္ အရသာရွိေသာ တရားေတာ္ျဖစ္၏။ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ( ဖလသမာပတ္ကို ၀င္စားကာ )ထို နိဗၺာန္ ကို အာရံုျပဳ၍ မၾကာမၾကာ သီတင္းသံုးေတာ္ မူေလ့ရွိ၏။ တရားေဟာေတာ္ မူတုန္းမွာပင္ ပရိ သတ္က သာဓုသာဓုေခၚၿပီးမွ တရားကို ဆက္၍ေဟာေတာ္မူ၏။ နိဗၺာန္ တရားေတာ္သည္ ရဟႏၱာ ျဖစ္ၿပီး ပုဂၢိဳလ္အတြက္ ဤမွ်ေလာက္ အရသာရွိေသာ တရားထူး တရားမြန္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ “ပဏီတဂုဏ္ေတာ္ ”ႏွင့္လည္း ျပည့္စံုပါသည္။ {အမရပူရၿမိဳ႕၊ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ၏ ကိုယ္က်င့္ အဘိဓမၼာကို ကိုးကား ေရးသားပါသည္။ }

ႏြားလပုိ ့ေတာင္ ဆံေတာ္ရွင္ေစတီေ တာ္သမိုင္းေႀကာင္း

ြႏြားလပုိ ့ေတာင္ ဆံေတာ္ရွင္ေစတီေ တာ္သမိုင္းေႀကာင္း

က်ိဳက္ထီးရုိးေစတီေတာ္ျမတ္ကုိ တည္ထားပူေဇာ္ခဲ့ေသာ ရွင္တိသရေသ့ မွကိ်ဳက္ထီးရုီးေစတီေတာ္ျမတ္ထက္ 5ႏွစ္ ေစာျပီး ဗုဒၶဆံေတာ္ျမတ္ အစစ္တစ္ဆူကုိ အလယ္ေက်ာက္တုံးတြင္ ဌာပနာ ထားျပီး ေက်ာက္တုံးသုံးလုံးဆင့္ကာ အံၾသဖြယ္တည္ထားပူေဇာ္ခဲ့ပါသည္။

မြန္ျပည္နယ္ ေပါင္ျမိဳနယ္ က်ံဳကေက်းရြာ ၇န္ကင္းေက်ာင္းမ ွာ 4မုိင္အကြာ ေတာေတာင္ လိ်ွဳေျမာင္ ေရတံခြန္မ်ားကုိ ျဖတ္ သန္းျပီး သပိတ္အုိင္ဆရာေတာ္ ဦးညဏိသရ (ေတာရေက်ာင္း)အနီးရွိ ႏြားလပုိ ေတာင္တန္းေပၚတည္ထား ပူေဇာ္ခဲ့ပါသည္။ ဘသာ၀ေတာေတာင္ ရူခင္းမ်ား နဲ ့ ဘုရားဖူးမ်ား သြားေရာက္ဖူးေျမ ာ္ စည္းကားလ်က္ရွိသည္။ ရန္ကုန္-ေမာ္လျမိဳင္ အေ၀းေျပးကားလမ္း မၾကီးမွာ ဘုရားၾကီး ေျခေတာ္ရင္း အေ၇ာက္ေတာင္တတ္ကားမ်ားျဖင့္ ဖူးေမာ္ႏုိင္သလုိ ့ ေတာရိပ္ ေတာင္ရိပ္ခုိကာ ေျခလ်င္ျဖင့္လည္း ဖူးေျမာ္ႏုိင္ပါ သည္။

ဘုရားပြဲေတာ္မွာ ႏွစ္စဥ္ သၾကၤန္ အၾကတ္ေန႔မွာ ႏွစ္ဆန္း (၁)ရက္ေန ့ထိ က်င္းပျမဲ ျဖစ္ပါသည္။ -

*** မႏၱေလး မဟာျမတ္မုနိဘုရား သမိုင္းေႀကာင္း ***

*** မႏၱေလး မဟာျမတ္မုနိဘုရား သမိုင္းေႀကာင္း ***

ေဂါတမဗုဒၶ ျမတ္စြာဘုရား သက္ေတာ္ထင္ရွားရ ိစဥ္ စစ္မွန္ေသာ ဗုဒၶ၏ကုိယ္ပြားသာလွ်င္ ျဖစ္တန္ရာ၏ဟု ရခုိင္လူမ်ဳိးမ်ား အယုံအႀကည္ရွိေသာ မဟာမုနိရုပ္ရွင္ ေတာ္ျမတ္ႀကီးသည္ ရခုိင္လူမ်ဳိးတုိ႔ သမုိင္း မွတ္တမ္းအားလုံး၏ ကုိးကားခ်က္ျဖစ္သည္။ ထုိသမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာရွိခဲ႔ျပီးေနာက္ မ်က္ေမွာက္ထုံးတမ္းစဥ္လာမ်ားကုိ ထည့္သြင္းထားရွိခဲ့သည္။ သီရိလကၤာ၏ ပါဠိစာေပမွ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ဆင္းသက္ႀကီးထြားလာမွဳရွိျပီး ပုဂံ၏ လႊမ္းမုိးမွဳေအာက္မွာ ကုိးကြယ္မွဳ ဘာသာအယူ၀ါဒအဆင့္ဆင့္ထိ က်ယ္ျပန္႔လာခဲ့ပါသည္။

စႏၵသူရိယ ဘုရင္မင္းျမတ္ ရခုိင္ျပည္ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔စဥ္အခ်ိန္အခါက ဗုဒၶရုပ္ထုေတာ္က သြန္းလုပ္ခဲ့သည္ဟု ရုိးရာဓေလ့ ထုံးတမ္းစဥ္လာယုံႀကည္မွဳ ထားရွိခဲ့သည္။ စႏၵသူရိယဘုရင္မင္းျမတ္ သည္ ဗုဒၶ၏ ေဟာႀကားျပသမွဳတုိ႔၏ သတင္းကုိ ႀကားသိရျပီး ဗုဒၶကုိရုိေသကုိးကြယ္ရန္ ဆႏၵျပင္းျပလာသည္ ဟု အဆုိရွိေလသည္။ အိႏၵိယႏုိင္ငံ သာ၀တၳိျပည္တြင္ သီတင္းသုံးေနထုိ င္ေတာ္မူေသာ ေဂါတမျမတ္ဗုဒၶသည ထုိအေႀကာင္းအရာကုိ သိရွိလာေသာေႀကာင ျမတ္ဗုဒၶက သူ၏တပည့္သာ၀က တစ္ပါးျဖစ္ေသာ အရွင္အာနႏၵာအား ေျပာျပေလသည္မွာ “ေႀကာက္မက္ဖြယ္ေ ကာင္းေသာ ေရနဂါးမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ထားသည္ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔ေသာ ျမစ္ပင္လယ္သမုဒၵရာ "ကုိ ျဖတ္ေက်ာ္လာရမည္ျဖစ္၍ ဤကဲ႔သုိ႔ေသာ ခက္ခဲႀကမ္းတမ္းေသာခရီးသည္ စႏၵသူရိယဘုရင္မင္းျမတ္အတြက္ အလြန္အႏၱရာယ္ရွိလိမ့္မည္။

ထုိ႔ေႀကာင့္ တပည့္ရဟႏၱာ (၅၀၀) ႏွင့္အတူ ေဂါတမျမတ္ဗုဒၶသည္ ေကာင္းကင္ခရီးျဖင့္ ႀကြခ်ီေတာ္မူလာျပီး ေက်ာက္ေတာ္ျမဳိ႕၏ တဖက္ကမ္းရွိ ေမာရပဗၺတေတာင္၌ ဆင္းသက္ရပ္နားေတာ္မူခဲ႔ေလသည္။ ဤတြင္ ျမတ္ဗုဒၶ၏ ေရွးေရွးဘ၀ေပါင္းမ်ားစြာက က်င္လည္ေတာ္မူခဲ႔ေသာေနရာတုိ႔တြင ျမတ္ဗုဒၶ၏ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကုိ ဌာပနာထည့္၍ ဘုရားပုထုိးမ်ားစြာတုိ႔ကုိ တုိင္းျပည္အႏွံ႔ တည္ထားကုိးကြယ္လာႀကလိမ့္မည္ဟု ႀကဳိတင္ေဟာကိန္းထုတ္ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ေပးခ ဲေလသည္။ ဤကဲ႔သို ႔ျမတ္ဗုဒၶ၏ ဗ်ာဒိတ္ေပးခ်ိန္ တြင္" မဟာပထ၀ီေျမႀကီးသည္ တုန္လွဳပ္လာျပီး ပင္လယ္သမုဒၵရာေရတုိ႔သည္ ေရေႏြးအုိးဆူသကဲ့သုိ႔ ဆူပြက္လာခဲ့ေလသည္။" စႏၵသူရိယဘုရင္မင္းျမတ္သည္ ဤနိမိတ္ေဆာင္ေသာ လကၡဏာမ်ား၏ ဆုိလုိရင္းကုိ သူ၏ေဗဒင္ဆရာ၊ ဟူးရားတတ္တုိ႔အား ေမးျမန္းစုံစမ္းလွ်က္ တုန္လွဳပ္ထိတ္လန္႔ရျခင္းျဖစ္ေလသည္။

ေဂါတမျမတ္ဗုဒၶ ရခုိင္ျပည္ကုိ ေရာက္ရွိလာသည့္အေႀကာင္းအရင္းကုိ စႏၵသူရိယဘုရင္မင္းျမတ္ သိရွိေတာ္မူေသာအခါ ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ အေျခြအရံတုိ႔ႏွင့္အတူ သူ၏မိဖုရားေခါင္ႀကီး စႏၵရမာလာ၊ သူ၏မွဳးမတ္ တုိင္းသူျပည္သားတုိ႔ႏွင့္အတူ ပဗၺတေတာင္ေပၚသို႔ သြားေရာက္ႀကေလသည္။ ဘုရင္မင္းျမတ္သည္ ေဂါတမျမတ္ဗုဒၶအား အရုိအေသေပးျပီးေနာက္ ဗုဒၶက သူ႔အား "ပဋိစၥသမုပၸါဒ္စက္၀ုိင္းတရားေတာ္"ကုိ ေဟာႀကားသင္ျပခဲ့ေလသည္။ ယင္းျပီးေနာက္ ျမဳိ႕ေတာ္တြင္(၇) ရက္ႀကာ သီတင္းသုံးေနထုိ င္ေတာ္မူမည္ကုိ ဗုဒၶကသေဘာတူလက္ခ ေလသည္။

ျမဳိ႕ေတာ္မွ ျမတ္ဗုဒၶမထြက္ခြာမွီ ျမတ္ဗုဒၶပရိနိဗၺ ာန္ ျပဳေတာ္မူျပီးေနာက္ ႏွစ္ေပါင္း (၅၀၀၀)တုိင္တုိင္ ႀကည္ရုိေလးစားမွ ဳခံရမည္ျဖစ္ေသာ ဆံေတာ္ဓါတ္ႏွင့္ ျမတ္ဗုဒၶ၏ရုပ္ထုကုိယ္ပြားေတာ္တစ ္ဆူထားခဲ႔မည္ဟု ဗုဒၶသေဘာတူလက္ခံ ေလသည္။ နန္းေတာ္ရာ၏ အေရွ႕ေျမာက္ဘက္ သီရိဂုတၱေတာင္ကုန္းေပၚတြင္ အေလးအျမတ္ထားရွိေသာ ဗုဒၶရုပ္ထုေတာ္က ေကာင္းကင္ဘုံ ဗိသုကာပညာရွင္ နတ္မ်ား၏ဘုရင္ သိႀကားမင္းႏွင့္အတူ စႏၵသူရိယဘုရင္မင္းျမတ္အပါအ၀င္ တုိင္းသူျပည္သားတုိ႔က တည္ထားကုိးကြယ္ႀ ကေလသည္။ ရုပ္ထုေတာ္အတြင္းပုိင္းသုိ႔ ေဂါတမျမတ္ဗုဒၶ၏ ရင္ေငြ႔ေတာ္ဓါတ္ ထည့္လုိက္ေသာအခါ ေဂါတမျမတ္ဗုဒၶႏွ စ္ဆူရွိလာသကဲ႔သုိ႔ ျဖစ္ေပၚလာေလသည္။

အံ့ႀသႀကည္ညဳိစရာေကာင္းလွေသာ လကၡဏာရပ္မ်ား ေပၚထြက္လာေလသည္။ မဟာပထ၀ီေျမႀကီး တုန္လွဳပ္လာျပီး ရုပ္ထုေတာ္သည္ တျဖည္းျဖည္း အသက္ရွိသကဲ႔သုိ႔ သူ၏ ေနာင္ေတာ္ ေဂါတမျမတ္ဗုဒၶအား ႀကဳိဆုိသည့္အေနအ ထားႏွင့္ မတ္တပ္ထရပ္ေလသည္။ ထုိ႔ေနာက္ ေဂါတမျမတ္ဗုဒၶသည္ သူ၏သာ၀က တပည့္ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္အတူ သံတြဲဘက္သုိ႔ ေကာင္းကင္ခရီးျဖင့္ ႀကြခ်ီေတာ္မူေလသည္။ ယင္းအခ်ိန္အတြင္း စႏၵသူရိယဘုရင္မင ္းျမတ္သည္ သူ၏ မူးမတ္ေသနာပတိတုိ႔ႏွင့္အတူ အေႀကာင္းကိစၥတုိ႔ကုိ တုိင္ပင္ျပီးေနာက္ ျမတ္ဗုဒၶ၏စစ္မွန္ေသာ ရုပ္ထုေတာ္အား ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ျပီး ပြဲလမ္းသဘင္မ်ား က်င္းပခဲ့ေလသည္။" ရုပ္ထုေတာ္၏ ထူးျခားခ်က္မ်ားမွာ ေရာင္ျခည္ေတာ္ေျ ခာက္သြယ္ ထြက္ရွိေလသည္။

ရုိေသကုိင္းရွုိင္းသူမ်ားမွာ အနီးကပ္ဖူးေမွ်ာ ္လာေသာအခါ ေရာင္ျခည္ေတာ္မ်ား ထြက္ရွိျပီး အယုံအႀကည္မရွိသူမ်ား ဖူးေမွ်ာ္ေသာအခါ ေရာင္ျခည္ေတာ္မ်ား ေမွးမွိန္သြားေလ ရွိသည္"ဟု အဆုိရွိခဲ့ေလသည္။ ရုပ္ထုေတာ္တည္ရွိေသာ ေနရာ၏ပတ္၀န္းက်င အရပ္ေလးမ်က္ႏွာတုိ႔တြင္ အေစာင့္အေရွာက္အျဖစ္ ေက်ာက္ရုပ္ထုမ်ာ းထားရွိျပီး မေကာင္းေသာ အႀကံအစည္ ရည္ရြယ္ခ်က္တုိ႔ႏွင့္ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္အနီးသုိ႔ လာေရာက္သူတုိ႔အား အေ၀းသုိ႔ ေရွာင္ရွားသြားေစသည္။

ေ၀သာလီေခတ္မွ ပထမဘုရင္တုိင္ေအာင္ ဗုဒၶရုပ္ထုေတာ္အတြက္ ေက်ာက္ပလႅင္တစ္ခ တည္ေဆာက္ျပီး သိမ္ေတာ္ကုိ ျပန္လည္တည္ေဆာက္သည္ဟု အဆုိမွတပါး အျခားမည္သည့္အေႀကာင္းအရာကုိမွ မွတ္တမ္းတင္ထားျခင္း မရွိခဲ႔ေပ။ ေ၀သာလီမွ ပထမဆုံးဘုရင္၏ အရုိက္အရာကုိ ဆက္ခံသူသည္ မဟာမုနိသိမ္ေတာ္အား ျပန္လည္မြမ္းမံျပင္ဆင္မွဳ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ သီရိလကၤာႏွင့္ ပုဂံမွ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားသည္ ရုပ္ထုေတာ္အား ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ရန္ ေရာက္ရွိလာခဲ႔ႀကသည္။ ပ်ဴ-ဗမာႏွင့္ မြန္ဘုရင္မ်ားက မဟာမုနိ သိမ္ေတာ္ႀကီးအတြင္း အေလးအျမတ္ထားေသာ ဗုဒၶရုပ္ထုေတာ္အား ပုိင္ဆုိင္လုိေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ရခုိင္ျပည္ကုိက်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္ လာခဲ႔ႀကသည္ဟု အဆုိရွိေလသည္။

သုိ႔ေသာ္လည္း မည္သည့္ဘုရင္တစ္ပါးမွ ေအာင္ျမင္မွဳ မရွိခဲ႔ေပ။ တခ်ဳိ႕သည္ သိမ္ေတာ္ႀကီးအား ျပန္လည္ျပဳျပင္ မြမ္းမံရန္ ကတိက၀တ္ျပဳခဲ့ႀကသည္။ (၁၂) ရာစုအခ်ိန္တြင္ သိမ္ေတာ္ႏွင့္ ဗုဒၶရုပ္ထုေတာ္ ေပ်ာက္ဆုံးခဲ့သည ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ေလးျမဳိ႕ေခတ္မွ ဘုရင္တပါး၏ အရုိက္အရာဆက္ခံသူမ်ားသည္ ယုံႀကည္မွုကုိ ဆက္လက္ေထာက္ခံျခင္းျဖင့္ ရုပ္ထုေတာ္ႏွင့္ သိမ္ေတာ္ႀကီးတုိ႔ကုိ ျပန္လည္ရွာေဖြေတြ႔ရွိျပီး သိမ္ေတာ္အား ျပန္လည္ေဆာက္ခဲ႔ ႀကေလသည္။

ေျမာက္ဦးမင္းဆက္ကုိ တည္ေထာင္သူ ဘုရင္မင္းေစာမြန္သည္ သူ၏ျမဳိ႕ေတာ္မွ မဟာမုနိသုိ႔ လမ္းတခုေဖာက္လုပ ္တည္ေဆာက္ျပီး မင္းမ်ဳိးမင္းႏြယ္တုိ႔၏ ရုိးရာထုံးတမ္းစဥ္လာ မ်ားအရ ဘုရားဖူးခရီးစဥ္ တစ္ခုစတင္ခဲ့ေလသည္။ (၁၆) ရာစုတြင္ ဘုရင္းမင္းဗာသည္ ေျမာက္ဦးျမဳိ႕မ သွ်စ္ေသာင္းဘုရားအပါအ၀င္ တုိင္းျပည္အႏွံံ ႔တြင္ တည္ရွိေနေသာ ဘုရားေက်ာင္းအေဆ ာက္အဦး အမ်ားအျပားတုိ႔အတြင္း မူရင္းႏွင့္ ဆင္တူျဖစ္ေသာ မေရမတြက္ႏုိင္သည မဟာမုနိရုပ္ပြားေတာ္မ်ားကုိ ထုလုပ္ထားရွိရန္ အမိန္႔ေတာ္ခ်မွတ္ခဲ့ေလသည္။

၁၇၈၄-ခု တြင္ ျမန္မာဘုရင္ ဘုိးေတာင္ဘုရားသ ည္ ရခုိင္ျပည္ကုိ သိမ္းပုိက္ေလသည္။ ထုိ႔ေနာက္ မဟာမုနိရုပ္ရွင္ေတာ္ျမတ္အား မႏၱေလးသုိ႔ သယ္ယူသြားခဲ႔သည္။ ထုိရုပ္ရွင္ေတာ္ ျမတ္ႀကီးအား ျမန္မာျပည္တြင္ ယေန႔ထိတုိင္ အေလးျမတ္ဆုံးထားေသာ ရုပ္ထုေတာ္အျဖစ္ ဆက္လက္မွတ္ယူထားႀကဆဲျဖစ္သည္။ ဆုံးရွုံးသြားေသာ အေမြအႏွစ္ေႀကာင္ ရခုိင္ျပည္သူတုိ႔အား နက္နက္နဲနဲ စိတ္ထိခုိက္ေစခဲ႔သည္။ ဆက္လက္ျပီး မႀကာမီ ျဗိတိသွ်တုိ႔၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈကုိ ရခုိ္င္ျပည္သူတု ဆက္လက္ခံရေလသည္။ (၁၈၆၇) ခုႏွစ္တြင္ မဟာမုနိသိမ္ေတာ္ရာ အနီးပတ္၀န္းက်င္မွ ေတြ႔ရွိေသာ ေက်ာက္ရုပ္ထုေတာ ္တစ္ဆူအတြက္ ဘုရားသိမ္ေတာ္ကု ိတည္ေဆာက္ခဲ႔ႀကသည္။ လြန္ခဲ႔ေသာ ႏွစ္(၈၀)အတြင္းက နဂုိမူရင္းအတုိင ္း သိမ္ေတာ္ႀကီးကုိ ျပန္လည္ျပင္ဆင္မ ြမ္းမံမွဳတုိ႔ကုိ လုပ္ေဆာင္ခဲ႔သည္။ ယင္းအခ်ိန္တြင္ ေအာက္ရင္ျပင္မ်ားကုိ ျပန္လည္ထိမ္းသိမ္းေပးျပီး မႏၱေလး၌ရွိေသာ မူရင္းမဟာမုနိ ထုိင္ေတာ္မူပုံစံ ေႀကးရုပ္ထုေတာ္္ အသစ္တစ္ဆူကုိ သြန္းလုပ္ခဲ႔ႀကသည္။ ယေန႔အခါမွာ မဟာမုနိဘုရားသိမ ္ေတာ္ေနရာသည္ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ဘုရားဖူးတုိ႔၏ အေရးႀကီးေသာ ဗဟုိအခ်က္အခ်ာ တစ္ခုအျဖစ္ ျပန္လည္စည္ကားလာခဲ့သည္။

မဟာမုနိသိမ္ေတာ္သည္ နန္းေတာ္ရာကုန္း၏ အေရွ႔ေျမာက္ေထာင့္၌ရွိေသာ ေတာင္ပူစာတစ္ခုကုိ လႊမ္းျခဳံျပဳလုပ္ထားေသာ ေနရာတစ္ခုျဖစ္သည္။ ေရွးႏွစ္ေပါင္း ရာစုမ်ားစြာကပင္ မဟာမုနိဘုရားသိမ္ေတာ္တြင္ ဘုရားဖူးခရီးသည္မ်ား စည္ကားသုိက္ျမဳိ က္ေနေသာ ဗဟုိအခ်က္အခ်ာလည္းျဖစ္ျပီး က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္သူမ်ား လက္ေအာက္ ရခုိင္ျပည္ က်ေရာက္ျပီး ရခုိင္ျပည္သူျပည ္သားမ်ား ဆင္းရဲဒုကၡခံစားခဲ႔ရေလေသာအခါ ယာယီအားျဖင့္ ဘုရားဖူးခရီးသည္မ်ား နည္းပါးမႈရွိခဲ႔ေလသည္။ မူရင္းအေဆာက္အဦ း၏အႀကြင္းအက်န္ လုံး၀မရွိခဲ႔ေသာ္လည္း ယင္း၏ မူရင္းပုံစံတစ္ခုျဖစ္သည္ကုိ ေကာင္းကင္ဓါတ္ပုံမ်ားတြင္ ေတြ႔ျမင္ႏုိင္သည္။

ဘုရားသိမ္ေတာ္ကုိ ေထာင့္မွန္စတုဂံနံရံႏွစ္ဆင့္ က ၀ုိင္းရံထားရွိျပီး သိမ္ေတာ္၏အေရွ႔ဘက္ အေနာက္ဘက္ေတာင္ဘက္ႏွင့္ ေျမာက္ဘက္တုိ႔တြင္ ၀င္ေပါက္ေလးေပါက ေဖာက္ထားျပီး အေရွ႕ဘက္၀င္ေပါက္ကုိအဓိက ၀င္ေပါက္အျဖစ္ ထားရွိသည္။ ပထမဆုံး ရင္ျပင္၏ အေရွ႕ေတာင္ေထာင့္ႏွင့္ အေရွ႕ေျမာက္ေထာင့္တုိ႔တြင္ ဗုဒရုပ္ထုေတာ္ႀက ီးအား ရုိးရာဓေလ့ထုံးတမ္းစဥ္လာမ်ားအရ ကုိယ္လက္သန္႔စင္ရန္အတြက္ အသုံးျပဳရန္ ေရကန္ႀကီးႏွစ္ခု ထားရွိပါသည္။ အိႏၵိယအေရွ႕ေျမာက္ပုိင္း "နာလႏၵ" ၌ရွိေသာ ထင္ရွားေက်ာ္ႀကားေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဘုန္ းေတာ္ႀကီးမ်ား စုေ၀းေနထုိင္ေသာ ေနရာတစ္ခုျဖစ္ျပီး ေရွး (၆) ရာစုမွပင္ အဆင့္ဆင့္ေျပာင္းလဲ တုိးတက္လာေသာ အဓိက ဂူဘုရားေက်ာင္းေတာ္တြင္ ယခင္မူရင္းနည္းတူ အနီးစပ္ဆုံး ပုံစံျဖစ္ေသာ ဘုရားေက်ာင္းေဆာင္ကုိ ေတြ႔ရွိႏုိင္ေလသည္။

မူရင္း။ ။။။။ဘုရားသမိုင္းစာအုပ္မွ ေကာက္ႏႈတ္တင္ျပသည္။